Kaplan Hakında Herşey

Kaplan




Kaplan (Panthera tigris),
kedigiller (Felidae) familyasından etçil bir memeli hayvan türü ve büyük
kediler ailesinin dört üyesinden biridir Süper yırtıcıdır ve vahşi
hayatta bulunan en büyük ve en güçlü kedi türüdür[1][1] Hint alt-kıtası dünyada
yaşayan vahşi kapların �'ine ev sahipliği yapmaktadır Kuzeyde Sibirya, güneyde
Hindistan ile Malakka yarımadası arasındaki bölgedelerde bulunur

Çoğu
kaplan kamuflajlarının ideal uyum sağladığı ve hızlı veya daha çevik
avları yakalamlarının daha kolay olduğu ormanlarda ve otlaklarda yaşar Büyük kediler arasında
sadece kaplan ve jaguar iyi yüzücülerdir Kaplanlar sık sık su
birikintilerinde, göllerde ve nehirlerde yıkanırlarken bulunurlar Kaplanlar yalnız avlanırlar
ve birincil olarak geyik, yaban domuzu, gaur, ve manda gibi orta ve
büyük boyutlu otçullarla beslenirler Buna rağmen arada sırada
küçük avları da yakalarlar
Kaplanların
tek ciddi avcısı onları sık sık postu için yasadışı bir şekilde öldüren
insandır Aynı zamanda
kemikleri ve neredeyse tüm vücut parçaları geleneksel çin tıbbında ağrı
kesiciden afrodizyaklara kadar değişen bir alan için kullanılır Kaçak avlanma ve
ortamlarının yok olması kaplanların sayılarını büyük oranda azalttı Bir yüzyıl önce dünya da 100
000'den fazla kaplan varken bugün bu sayı 2500 üreyebilen bireyi geçmez Hiç bir kaplan nüfusu 250
üreyebilen üyeden fazlasına sahip değil[2] Tüm kaplan alt türleri
tehlike altındaki türler listesinde yer almaktadır



Fiziksel Özellikler

Kaplanlar dünya üzerindeki en büyük ve en ağır
kedilerdir[3][4] Genelde farklı alttürlere ait kaplanların farklı
boyutlarda olmasına rağmen erişkin bir erkek kaplan ortalama 200 ile 350
kg dişilerse 120-180 kg ağırlığındadır Erkek ortalama 2,6 m 3,3 m arası dişiler ise 2,3-2,75 m boyundadırlar Yaşayan alt türler arasında
Sumatra kaplanı en küçük Sibirya kaplanı (ya da Amur) en büyüğüdürMaalesef Sibirya
Kaplanlarının soyu tükenmek üzeredir
Bir
çok kaplanın çizgilerinin renkleri kahverengiden saf siyaha kadar
değişir, buna rağmen beyaz kaplanlar daha az bariz görünen çizgilere
sahiptir Beyaz kaplanlar ayrı
bir alttür değil lüsistik (:en:Leucistic) hint kaplanlarıdır Çizgilerin şekli ve
yoğunluğu alttürden alttüre farklılık gösterir ama çoğu kaplan 100'den
fazla çizgiye sahiptir Şimdi soyu tükenmiş olan
java kaplanının bundan çok daha fazla çizgisi vardı Bu çizgilerin düzeni ve
kaşları tıpkı parmak izi gibi eşsizdir[5] İki kaplan aynı çizgilere
sahip değildir Böylece aynı parmak izi gibi
bireylerin tanımlamasında kullanılabilir gibi gözükse de vahşi bir
kaplanın çizgilerinin düzenini kaydetmekteki zorluklar yüzünden
uygulanabilir bir yönteö değildir Çizgilerin amacının kamuflaj
olduğu sanılmaktadır
Çok
az hayvan insanların gördüğü anlamda renkli görme duyusuna sahip olduğu
için, postun rengi pek önemli değildir[6] Kaplanların çizgilerinin
düzeni aynen derilerinde de bulunur, eğer bir kaplanı traş edecek
olsaydınız, derisinde de aynı çizgi düzeni ile karşılaşırdınız
Diğer
tüm kediler gibi sivri tırnaklara sahiptirler ve tırnaklarını içeri
çekebilirler
Özellikle mavi ve koyu maviye yakın ve diğer renklerde
kaplanlar olduğuna dair birçok belirsiz referans bulunmuştur (bkz Malta kaplanı veya Mavi
Kaplan (Panthera tigris melitensis) (en:maltese tiger) ve kara kaplan
(en:Black tiger (animal)))


Avlanma Yöntemleri



Kaplanın aşırı güçlü
çenesi ve sivri dişleri onu süper bir avcı yapar

Kaplanlar genellikle gece avlanırlar Gece görüşleri insanınkinden
6 kat daha iyidir[7] Çok sesiz ve farkettirmeden
avlarını takip ederler Kaplanlar diğer kediler gibi
avlarını pusuya yatarak yakalarlar Bir noktadan vücdunun
ağırlğını ve güçlerini kullanarak avlarının üstüne çullanır etkisiz hale
getirirler Av yüzükoyun yerde
yatarken kaplan avının boynunun arkasını ısırır Bu omuriliği kopartarak,
nefes borusunu delerek veya toplardamar ya da atardamarları parçalayarak
avın ölmesini sağlar Büyük avlar için boğazdan
ısırmayı tercih eder Kaplan bu süre içinde
ayakları ile avına sarılırak hareket etmesini önler ve avı ölünceye
boynuna kenetlenir
Çok
iyi yüzücü olan kaplanların avlarını yüzerken öldürdükleri
bilinmektedir Hatta bazı kaplanlar
üzerindeki balıkçılar veya yakalanmış balıklar için nehirdeki balıkçı
teknelerini pusuya düşürmüşlerdir Ranthambore Ulusal Parkında
ki kaplanlar özellikle de Chengis adında bir tanesinin bataklık
timsahları ile güreşerek timsahların ağzından avlarını aldığı
biliniyor[8]
Kaplanların büyük bir çoğunluğu mecbur kalmadıkça insan
avlamazlar Muhtemelen 1000
kaplandan sadece 3-4 tanesini hayatları boyunca av olarak insan
öldürmektedir Tipik insan yiyici hasta ya
da yaşlı olup alışıldık avını avlamayan dolayısı ile daha ağır hareket
eden ve daha küçük hedeflerle yetinmek zorunda kalan hayvanlardır Tüm diğer iri avcılar gibi
kaplanlar da insanları ideal bir av olrak görmezler Bengal'deki mangrov
bataklıkları diğer yerlere göre daha yüksek bir insan yiyici
ortalamasına sahiptir ve buradaki bazı sağlıklı kaplanların da insanları
avladıkları bilinmektedir
Vahşi
doğada kaplanlar 5 m kadar yükseğe ve 9-10 m kadar uzağa zıplayabilirler Bu onların en yükseğe
zıplayabilen memelilerden biri yapar (Kugar'ın hemen arkasında)
50 kg ağırlağındaki bir çiftlik
hayvanıyla 2 m yüksekliğinde bir çitin
üzerinden atladıkları belirtilmiştir Ava sıkıca tutunmaları
sağlayan devasa ve son derece kuvvetli ön uzuvları çıkıkları engeller Özellikle Gaur ve su
buffalosu gibi bir tonun üzreindeki avlar, altıda biri ağırlığında
kaplanlar tarafından öldürülür Yetişkin bir insanı veya
kurdu tek bir pati darbesi ile öldürebilir veya 150 kg'lik bir sambar geyiğini ağır
yarayabilir


Beslenme

Kaplanlar mümkün olduğunca sambar, gaur ve manda gibi
iri avları tercih ederler Çünkü büyük bir av daha
fazla et demektir, daha uzun süre idare eder ve başka bir av ihtiyacını
ortadan kaldırır Kaplan öldürdüğü avını gizli
bir yere götürerek bununla günlerce idare eder[9] Kaplanlar menzillerinde ki
en üst yırtıcıdırlar ve besin için, güçsüzlüğünü sayılarla kapatan dhole
(vahşi hint köpeği) dışında başka bir hayvanla mücadele etmezler Mecbur kalmadıkça gergedan
gibi büyük hayvanlara saldırmazlar Bununla beraber aç bir
kaplan, insan da dahil olmak üzere potansiyel yemek olarak gördüğü
herşeye saldırır


Biyoloji ve Ekoloji




Kaplanların
dağılımı: Açık kırmızı: 1900 - Koyu kırmızı: 1990


Yetişkin kaplan yalnız hayvanlardır çok şiddetli derecede
bölgesellerdir Dişi bir kaplanın 20 km²
civarında bir bölgesi varken erkek kaplanları bölgesi 60-100 km²
arasıdadır Erkeklerin bölgesi
bir sürü dişininkini kaplayabilir ama kendi bölgelerinde yabancı bir
erkeğe müsamaha göstermezler Agresif doğaları gereği
bölgesel uyuşmazlıklar çok şiddetlidir ve genelde erkeklerden birinin
ölümü ile sonuçlanır Erkek kaplan bölgesini idrar
ve anal salgı bezlerindeki salgılarla ağaçları ve dışkısı ile
patikaları işaretleyerek belirler Aynı zamanda ağaçlarda
bıraktıkları tırnak izleri de bölgelerini işaretlemede kullanılır Erkekler dişilerin kızgınlık
dönemini anlamak için idrarlarını koklarken "flehmen" (en:Flehmen
response) denilen bir davranışla yüzlerini ekşitirler
Dişi
sadece birkaç gün boyunca kızgın haldedir ve bu süre içinde birçok kez
çiftleşme gerçekleşir Çift diğer kedilerde olduğu
gibi sık sık ve gürültü bir şekilde çiftleşir 103 gün olan gebelik süresi
sonunda ağırlığı bir kg civarında olan 3 veya 4
yavru doğar Etrafta gezinen diğer
erkekler dişiyi tekrar çiftleşebilir hale getirmek için yavruları
öldürebilirler Yavrular 8 hafta sonunda
anneyi yuvanın dışına takip edebilecek hale gelirler, 18 ay sonunda ise
bağımsız hale gelirler Fakat 2-2,5 seneye kadar
annelerinden ayrılmazlar Yavrular cinsel erişkinliğe
3-4 yaşında erişirler Dişiler annelerinin
yakınında bir bölge edinirlerken erkekler, bölgesel bir erkekle dövüşüp
onu yenerek ele geçirebilecekleri bir bölge aramaya koyulurlar Hayatı boyunca dişi bir
kaplan eşit sayısa erkek ve dişi yavru dünyaya getirir Kaplanlar esaret altında iyi
ürerler ABD'deki esaret
altındaki nüfus dünyadaki vahşi kaplan nüfusu ile rekabet edebilir
Vahşi
doğada kaplanlar yaban domuzu, gaur ve manda gibi vahşi sığırlar, yavru
gergedanlar, yavru filler ve hatta bazen leopar ve ayılarla beslenir Sibirya kaplanı ve boz ayı
ciddi iki rakiptir ve birbirlerin mümkün olduğunca uzak dururlar İstatiksel olarak Sibirya
kaplanı daha küçük ayıları öldürdüğünden daha başarılıdır Ama kaplanlar daha büyükçe
ayıları öldürebilirler ve öldürürler[2] Erkeklere nazaran önemli
ölçüde küçük olan dişi kaplanlar bile yetiştin gaurları kendi başlarına
öldürme kabiliyetine sahiptirler Gaur, yaban domuzu ve sambar
kaplanın Hindistandaki gözde besinleridir Gergedan ve fil yavruları da
sürülerinden ayrı kaldıkları zaman kaplanlara yem olabilirler Bir kaplanın yetişkin bir
dişi gergedanı öldürdüğü gözlemlenmiştir[3]
Vahşi
kaplanlar birçok yöntem kullanılarak incelenmişlerdir Eskiden kaplan nüfusu
izlerinin kalıpları çıkarılarak tahmin edilmeye çalışılıyordu Şimdi ise tuzak kameralar
kullanılmakta Dışkılarından alınan DNA'nın
incelenmesi gibi yeni yöntemlerde değerlendirilmekte Telsiz tasmalarda vahşi
kaplanları takip etmekte oldukça popüler bir yöntem olarak kullanıldı



Enlarge this imageSayfayı küçültmek Gercek boyutunu görmek için buraya tıklayınız...




Güney Çin Kaplanı